Chủ đề A: Trí tuệ nhân tạo (AI) — Lớp 12
1. Giới thiệu về Trí tuệ nhân tạo (AI)
Khái niệm: Trí tuệ nhân tạo (AI - Artificial Intelligence) là khả năng của máy tính có thể thực hiện những công việc mang tính trí tuệ con người, như suy luận, học hỏi, rút kinh nghiệm từ sai lầm, và kiểm soát cảm xúc.
Lịch sử & phân loại: Thuật ngữ AI được dùng lần đầu tại hội thảo Dartmouth (Mỹ) vào năm 1956. Alan Turing đề xuất ý tưởng kiểm tra trí tuệ máy ("Turing Test") năm 1950. Có hai khái niệm chính:
- AI mạnh (AI rộng): ý tưởng hệ thống có khả năng tổng quát như con người (AGI) — hiện vẫn chủ yếu là lý thuyết.
- AI yếu (AI hẹp): các hệ thống chuyên cho từng nhiệm vụ, đã có nhiều thành tựu (ví dụ MYCIN, Deep Blue, AlphaGo).
2. Các lĩnh vực nghiên cứu phát triển AI
Học máy (Machine Learning): giúp máy tính học từ dữ liệu để cải thiện hiệu năng.
Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP): cho phép máy tính và con người giao tiếp bằng tiếng tự nhiên (email, tin nhắn, văn bản).
Thị giác máy tính (Computer Vision): xử lý ảnh để rút trích thông tin (ví dụ: nhận diện khuôn mặt, hỗ trợ xe tự lái).
AI tạo sinh (Generative AI): tạo ra nội dung mới (văn bản, hình ảnh, âm thanh) dựa trên dữ liệu và yêu cầu (ví dụ GPT, DALL·E).
3. Một số lĩnh vực ứng dụng AI
- Người máy thông minh (Robotics): tự động hóa, hỗ trợ nhiệm vụ nguy hiểm, chăm sóc.
- Điều khiển tự động: giám sát sản xuất, UAV/phương tiện tự hành.
- Sản phẩm & tiện ích thông minh: mở khoá bằng khuôn mặt, trợ lí giọng nói, OCR.
- Dịch vụ: trợ lí ảo/chatbot, hỗ trợ tìm kiếm, giao dịch.
- Tài chính: phân tích hành vi, phát hiện gian lận.
- Y tế: hỗ trợ chẩn đoán (ví dụ phân tích X-quang).
- Giáo dục: hệ thống eLearning, ứng dụng cá nhân hoá (ví dụ Duolingo).
4. Các cảnh báo khi ứng dụng AI
- Áp lực việc làm: AI có thể thay thế các công việc lặp lại, gây thay đổi lớn trên thị trường lao động.
- Quyền riêng tư & an ninh: AI cần nhiều dữ liệu cá nhân — nguy cơ lộ dữ liệu hoặc bị lợi dụng.
- Đạo đức & nội dung giả mạo (deepfake): AI tạo sinh có thể tạo nội dung giả, khiến khó phân biệt thật/giả; cần giáo dục, pháp luật và tiêu chuẩn đạo đức để quản lý.
5 câu hỏi ôn tập (trắc nghiệm)
Chọn 1 đáp án đúng cho mỗi câu rồi nhấn Kiểm tra.